Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ

Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp của loài người. Bằng cách tự nhiên mọi trẻ em sinh ra đều có khả năng nói được ngôn ngữ mà trẻ được tương tác trong môi trường, ngoại trừ những em bé có vấn đề về hệ thống cơ quan phát âm và không có cơ hội được tiếp xúc với ngôn ngữ. Tiến sỹ Maria Montessori và các nhà khoa học cho rằng tất cả trẻ em trên thế giới đều nói được ngôn ngữ dù ngôn ngữ đó khó như thế nào vì trẻ dưới 6 tuổi sở hữu một loại trí tuệ đặc biệt mà bà gọi là “Absorbent Mind/Trí tuệ hấp thu (hoặc trí tuệ thẩm thấu)  nghĩa là trẻ dễ dàng học được tất cả những âm thanh của ngôn ngữ mà trẻ nghe và được tương tác trong môi trường mà không cần nhiều nỗ lực như người lớn chúng ta. Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ trải qua 2 giai đoạn là tiền ngôn ngữ và giai đoạn có ngôn ngữ.

• Giai đoạn tiền ngôn ngữ: Giai đoạn này bắt đầu từ khoảng 3 tháng cho đến khi trẻ có thể chủ động nói được từ đầu tiên vào khoảng 12 tháng. Giai đoạn này dù trẻ chưa thể thể hiện ngôn ngữ của mình nhưng cố gắng tạo ra tiếng động và âm thanh và bắt chước các âm thanh đó khi trẻ nghe thấy từ môi trường.

Khoảng 4 tháng tuổi, trẻ nhận ra những âm thanh bắt đầu từ miệng và có những âm thanh là phụ âm bắt đầu từ cổ họng.

Trong quá trình tạo ra âm thanh, có 2 loại âm thanh: Không phân biệt nghĩa là một cách tự nhiên trẻ bắt chước và tạo ra âm thanh mà không có sự phân biệt nào. Thứ 2 là những chuyển động về mặt vật lý của những cơ liên quan đến hệ thống phát âm của trẻ. Nghĩa là trẻ cố tạo ra những âm thanh phản hồi lại với những âm thanh, ngôn ngữ mà trẻ nghe thấy trong môi trường. Ban đầu là những tiếng “gù gù”, rồi tiếng bập bẹ. Khi nghe được trẻ nói ra từ nào thì người lớn chúng ta sẽ bắt chước lặp lại âm thanh đó để khuyến khích trẻ tạo ra nhiều âm thanh hơn.

Giai đoạn này trẻ chỉ tiếp thu ngôn ngữ, được xây dựng cho tới khoảng 12 tháng trẻ có thể chủ động nói ra được từ của mình. Do trẻ được tương tác, được nghe phản hồi từ người lớn cộng với quá trình myelin hóa trong quá trình phát âm của trẻ, từ việc trẻ nghe từ môi trường, tích lũy và tạo ra ngôn ngữ của trẻ.

• Giai đoạn ngôn ngữ:

Bắt đầu từ 12 tháng đến 2,5 hoặc 3 tuổi. Trẻ có thể diễn đạt suy nghĩ, nhu cầu của mình ra bên ngoài bằng ngôn ngữ, bắt đầu từ những từ đơn, cụm từ rồi đến việc tạo thành câu.

Khoảng 12-18 tháng trẻ sẽ khái quát hóa các danh từ mà trẻ được biết- ví dụ con vật 4 chân gọi là chó, tất cả phụ nữ trẻ gọi là mẹ… Lúc này trẻ có sự kết nối với môi trường, nhận ra giữa trẻ với môi trường với mọi thứ trong môi trường, văn hóa của trẻ, sau đó nhận ra hệ thống mối quan hệ tương quan trong thế giới và gọi tên chúng như: Giữa người với người, giữa vật với vật và giữa người với vật.

• Giai đoạn ngôn ngữ điện báo (telegraphic language)

Giai đoạn phụ này trẻ chỉ nói được 1 từ đại diện cho 1 loại của lĩnh vực nào đó. Ví dụ trẻ muốn ăn gì đó, chỉ có thể nói đước 1 từ “ăn”.

Trẻ khó diễn đạt được điều trẻ muốn khiến chúng ta không hiểu. Trong trường hợp đó gợi ý trẻ dùng ngôn ngữ cơ thể để diễn đạt như: chỉ, cùng người lớn đi tới nơi hoặc chỉ cho chúng ta thấy mong muốn, nhu cầu của trẻ. Ta cần chú ý lắng nghe để hiểu được điều trẻ muốn nói. Sau đó diễn đạt câu hoàn chỉnh cho trẻ nghe. Ví dụ trẻ chỉ vào đồ ăn, ta có thể nói “à, con muốn ăn bánh phải không?…”

Đến khoảng 18 tháng- 2,5 hoặc 3 tuổi, trẻ mới có thể hiểu được khuôn mẫu ngôn ngữ. Hiểu được cấu trúc câu “con/tôi…”

Sự tiếp thu ngôn ngữ của trẻ ở độ tuổi này mạnh hơn sự biểu đạt ra bên ngoài. Do đó, ta không nên quá lo lắng thái quá hoặc hối thúc trẻ, kỳ vọng vào việc trẻ nhanh chóng có được ngôn ngữ. Điều chúng ta cần làm là chuẩn bị tốt môi trường giàu ngôn ngữ cho trẻ và chờ đợi trẻ, chờ cho tới khi trẻ hơn 3 tuổi mà chưa thể có được ngôn ngữ thì lúc đó mới là lúc ta cần can thiệp. Bởi vì trong giai đoạn này mỗi trẻ sẽ có những cách tiếp thu và thể hiện ngôn ngữ khác nhau, ta cần thời gian để chờ đợi sự phát triển của trẻ.

Trong môi trường #ICP, trẻ luôn được tương tác và cung cấp cả 2 ngôn ngữ  tiếng Việt và tiếng Anh bằng những học cụ, thẻ từ có mục đích nhằm giúp sự phát triển ngôn ngữ của con được tối ưu hóa, trở thành người tự tin thể hiện ngôn ngữ với vốn từ vựng được cung cấp hàng ngày. Đặc biệt với phần ngôn ngữ thứ 2- Anh ngữ, các con được tiếp thu và thẩm thấu ngay trong giai đoạn 0-3 tuổi khi vừa vào với môi trường để sang giai đoạn 3-6 vào lớp Casa các con tiếp tục được gia tăng vốn từ thông qua nhiều bài học khác nhau, đồng thời con được phát triển thêm khả năng viết và đọc bằng sự nỗ lực của bản thân dưới sự hướng dẫn của các giáo viên có kinh nghiệm.